Kız Görme Turları

Dünya çapında boğa sperması satan genetik firmaları kız görme turları düzenliyorlar. Özellikle ABD’den tüm dünya ülkelerine sperma ihracatı yapan firmalar daha sonraları spermaları alıp kullanan ülkelerden bayilerini ve müşterilerini davet edip boğaların kızlarını görmelerini sağlıyorlar.

Son yıllarda, özelikle 2006 yılından bu yana sığır genetiğinde “Genomics” öne çıktı. Şimdi buzağının tüyünden alınan örnekler laboratuvarda tahlil edilip, hangi genleri taşıdıkları saptanıyor. Böylece damızlık boğalar ve boğa annesi olabilecek dişiler daha buzağılık döneminde seçilmiş oluyor. 

Genomlara göre, örneğin; süt verimi, süt yağı verimi, fiziksel özellikler en başından ortaya çıkarılmış oluyor. Boğa spermasını kullananlar sürülerini ne yönde geliştireceklerse o yönde boğalar seçiliyor. Örneğin; meme yapısı, ayak yapısı, endam, sağrı genişliği, ön ve arka bacakların açıklığı, meme loblarının yerleşimi, meme lobu derinliği, sütçülük özellikleri gibi 18 ayrı fiziksel karakter ve diğer yandan verim özellikleri taşıdıkları genler itibariyle belirlenmiş oluyor.

Bu bilgiler spermaları kullanan çiftlik sahiplerine ileride sürülerinde görmek istedikleri gelişme ve düzeltme yönünde vaadler sunuyor.

İlk uygulamalar ABD’de gerçekleşiyor. Kızları ilk olarak ABD’de inek olan boğalar acaba vaadettikleri özellikleri gösterebilmişler mi? İşte, kız görme turları yapılan işlerin sonuçlarını yerinde görmek için düzenlenen turların adı.

Tohumlamadan sonra en az dört buçuk yıl geçiyor. Buzağılar doğuyor ve dişi buzağılar düve ya da ileriki yıllarda inek oluyorlar.

Kız görme turları düzenlenen çiftliklerde önceden verim özellikleri kataloglara yazılıyor. Boğaların kızlarına da etiket yapıştırılıyor ya da bulundukları yerin başucuna hangi boğanın kızı olduğu yazılıyor.

Ziyarete gelenler fiziksel özellikler bakımından kızları inceliyorlar.

Ön taraftan ve arka taraftan incelerken vaadedilen özelliklerin kızlarda gerçekleşmelerini hem katalogda verim olarak, hem de ineğin üzerinde fiziksel karakter olarak görüyorlar.

Arka taraftan yapılan incelemede özellikle sağrı yapısı, memenin vücuda oturması, meme başlarının uzunluğu, kısalığı, yerleşimi, arka iki lob arasındaki çatalın derinliği, bacakların konumu gibi birçok karakter inceleniyor. Gerçekten  ziyaretçiler boğa kullanımının sonuçlarını izlemekten, fotoğraflarla tespit etmekten büyük mutluluk duyarken, öte yandan kendi sürülerinde de aynı özellikleri görmek için sabırsızlanıyorlar.

Kız görme turları sonuçların görülmesini sağladığı gibi, progeny test konusunun da “genomics” e rağmen hala önemli olduğunu gösteriyor. Bir bakıma “genomics” in ispatı oluyor.

Kız görme turları katılanlar önceden seçip kullandıkları veya bundan sonra kullanacakları boğa spermalarıyla sürülerinde istedikleri yönde gelişme ve düzeltme (ıslah) sağlayabiliyorlar.

Eğer boğa sperması seçiminde bilgisayarlı eşleştirme programından yardım alıyorlarsa, çiftlikteki sürü hem verim, hem fiziksel özellikler bakımından mükemmel olduğu gibi, hem de kan yakınlığı olmadan uygun boğaların seçilerek kullanılması sağlanıyor.

https://vetrehberi.com/kiz-gorme-turlari/

Süt İneklerinde Verimliliği Etkileyen Dört Önemli Organ

 

Süt ineklerinde verimliliği etkileyen dört önemli organ vardır. Bu organların tek tek ya da topluca etkileri sonucu verimler ortaya çıkar. Şimdi bu organları sırasıyla inceleyelim.

Dört önemli organ ilki MEMELER

Memeler sütün üretildiği organlardır. İnekte biri birinden bağımsız 4 adet meme lobu bulunur. Süt meme dokusunda bulunan hücreler tarafından üretilir. 1 litre süt üretimi için memelerden 400 litre kanın geçmesi gerekir.

Sağlıklı memeler dışarıya kapalı oldukları için mikropsuzdur. Çünkü meme başlarında bulunan keratin tıkaç memelere mikrop girişini engeller. Sadece sağım sırasında meme başlarındaki tıkaç kalkarak sütün akışına izin verir. O nedenle memeye mikrop en fazla sağım sırasında bulaşır.

Sağımdan sonra meme başı yaklaşık yarım saat açık kalır. Eğer bu süre içerisinde ineklerin yatmaları engellenirse memelere mikrop bulaşmaz. İnekler sağımdan sonra yemliğe giderlerse bu yarım saatlik süreyi ayakta geçirmiş olurlar. Ayrıca, sağımdan sonra meme başları koruyucu bir sıvıya batırılır. Bu sıvı kuruyunca meme başlarında zar gibi bir tabaka oluşturur ve memeye mikrop girişini önler.

Sağım öncesi ve sonrası meme başlarının mikrop öldürücü sıvılara batırılması büyük önem taşır. Meme suyla yıkanmamalı, her lop ilk daldırmadan hemen sonra temiz bir bez ya da kağıt peçete ile temizlenmelidir. Sağımdan önce meme başındaki tüylerin hafif alevle yakılması mikropların tutunmasını önlemek açısından önemlidir.

İneklerin yattıkları yerlerin kuru ve temiz olması da mikrop bulaşmasını engeller. Islak ve pis altlıklarda bulunan mikroplar meme başındaki kıllara tutunurlar ve sağım sırasında meme dokusuna girerek mastitis denilen meme iltihabına yol açarlar. Mastitis bir süt sığırcılığı işletmesinin en önemli sorunudur. İşletmelerde ya hiç bulunmaması ya da çok seyrek olarak görülmesi arzu edilir. Bunun için de sağım makinelerinin ve sağımcıların el hijyenine dikkat etmek, ineklerin kuru ve temiz ortamlarda barınmasını sağlamak ve sağımdan sonra inekleri en az yarım saat ayakta tutmak çok önemlidir. İnekleri mastitisten korumak için kuru dönem de meme içi ilaç uygulaması ve aşı tavsiye edilir.

Rahim (Uterus)

Rahim inekte yavrunun geliştiği, kızgınlığın oluşmasını sağlayan hormonun salgılandığı önemli bir organdır. Rahim hastalıklarında gebelik, doğum ve dolayısıyla işletmenin geleceği olan buzağı oluşmaz. İnek doğum yapmayınca da süt üretimi durur. Yani iki yönlü bir zarar söz konusudur. Onun için rahimi hastalandırmamak gerekir.

Rahim korunaklı bir organdır. Rahim ağzı sadece kızgınlık ve doğum sırasında açılır. Rahimi hastalandırmamak için bu iki dönemde çok dikkatli olmak gerekir. Çiftleşme ya da tohumlama ile sonuçlanmayan bir kızgınlıkta rahime mikrop kolay kolay bulaşmaz. Ancak kızgınlıkta boğa ile çiftleşen ineklerin rahmine boğadan mikrop bulaşır. Kızgınlıktaki tohumlamada ise tohumlamacının aletlerinin temiz olmaması mikrop bulaşmasına neden olur. Rahime mikrop bulaşmasının en birinci yolu doğum sırasında yapılan zamansız ve gereksiz müdahalelerdir. Kimi yetiştiriciler yavru suları akan ve ayakları ile burnu görünen buzağıyı hemen çekip çıkarmak isterler. Bu son derece yanlış bir tutumdur. Doğru olan doğumun başlamasından itibaren en az bir saat ineğin kendi kendine doğum yapmasını beklemektir. Ancak bundan sonra da doğurmazsa bir veteriner hekime başvurulmalıdır.

Bazı mikrobik hastalıklar rahimi hastalandırarak ineğin döl tutmasını engeller. Bu hastalıkların başında yavru atmaya neden olan brusella gelir. Bruselladan korunmanın yolu doğal aşım yerine sun’i tohumlama kullanmak ve inekleri koruyucu olarak aşılatmaktır.

yazının devamı için tıklayın: https://vetrehberi.com/sut-ineklerinde-verimliligi-etkileyen-dort-onemli-organ/