Kolostrumun Yapısı ve Önemi
KOLOSTURUMUN YAPISI VE ÖNEMİ
Yeni doğan bir buzağıya ilk verilecek olan ve en önemli yem kolosturumdur. Kolosturum esansiyal veya başka bir şekilde sağlanması mümkün olmayan immunglobinleri içerir. İmmıglo-binler buzağı sağlığı üzerine oldukça etkilidir. Kolosturum doğumdan hemen önce veya kısa bir süre sonra meme bezlerinden salgılanır. Gerçek kolosturum sadece ilk sağımda elde edilir. Daha sonraki sağımlardan elde edilen kolosturum ilk sağımda elde deilene göre besin maddeleri ve immiglobinlerce zayıftır, (tablo 2)
Gerçek kolosturum tam yağlı süte göre iki kat kuru madde, üç kat mineral ve 5 beş kat proterin içerir. Kolosturum enerji, vitaminler ve immiglobinlerce de zengindir. Kolosturumdaki yüksek vitamin A, D ve E içeriği yeni doğmuş buzağı bu vitaminlerece düşük rezevlere sahip olduğundan dolayı önemlidir. İlave kolopsturum buzağının sindirim sistemi duvarlarından geçerek pek çok hastalığa karşı buzağıyı korur. Kolosturumdaki nispeten düşük olan laktoz miktarı ishal insidansını azaltır. Tripsin inhibitörü içermesi buzağının kolosturumdaki immiglobinleri daha iyi asimile ve absorbe etmesini sağlar.
Kolosturumun immiglobin içeriği %23 ila % 2 arasında değişirken (kuru madde esasına göre) normal süt sadece % 0.1 oranında immiglobin içerir. İmmiglobin kapsamı kolosturumdaki katı maddelerin oranı ile direk ilişkilidir. Kuru madde ise % 17 ila 36 arasındadır. İmmiglobinleri yüksek miktarda içeren iyi kaliteli bir kolosturum çok yoğun ve krema kıvamındadır. Sulu görünüşlü kolosturum yeni doğmuş bir buzağının ilk gıdası olmamalıdır. Çünkü böyle bir kolosturum kuru madde protein, yağ ve immiglobinlerce fakir demektir.
Yeni doğan bir buzağıya ilk verilecek olan ve en önemli yem kolosturumdur. Kolosturum esansiyal veya başka bir şekilde sağlanması mümkün olmayan immunglobinleri içerir. İmmıglo-binler buzağı sağlığı üzerine oldukça etkilidir. Kolosturum doğumdan hemen önce veya kısa bir süre sonra meme bezlerinden salgılanır. Gerçek kolosturum sadece ilk sağımda elde edilir. Daha sonraki sağımlardan elde edilen kolosturum ilk sağımda elde deilene göre besin maddeleri ve immiglobinlerce zayıftır, (tablo 2)
Gerçek kolosturum tam yağlı süte göre iki kat kuru madde, üç kat mineral ve 5 beş kat proterin içerir. Kolosturum enerji, vitaminler ve immiglobinlerce de zengindir. Kolosturumdaki yüksek vitamin A, D ve E içeriği yeni doğmuş buzağı bu vitaminlerece düşük rezevlere sahip olduğundan dolayı önemlidir. İlave kolopsturum buzağının sindirim sistemi duvarlarından geçerek pek çok hastalığa karşı buzağıyı korur. Kolosturumdaki nispeten düşük olan laktoz miktarı ishal insidansını azaltır. Tripsin inhibitörü içermesi buzağının kolosturumdaki immiglobinleri daha iyi asimile ve absorbe etmesini sağlar.
| Kolosturumun komposizyonu | ||||
| Kolosturum | % | Normal Süt % | ||
| Komponentler | İ. Sağım | 2. sağım | 3. sağım | |
| Toplam katılar | 23.9 | 14.1 | 13.6 | 12.9 |
| Yağ | 6.7 | 3.9 | 4.4 | 4.0 |
| Protein | 14.7 | 5.1 | 4.1 | 3.1 |
| Laktoz | 2.7 | 4.4 | 4.7 | 5.0 |
| Vitamin A, ug/dl | 295.0 | 113.0 | 74.0 | 34.0 |
| Immiglobinler | 6.0 | 2.4 | 1.0 | 0.1 |
Kolosfurumun immünolojik değeri
Buzağılar hastallıklara ve enfeksiyonlara karşı çok az ya da hiç bağışık olmayan bir biçimde doğarlar. Böylece buzağının kolosturumla sağladığı bağışıklık onun hayatını devam ettirmesinde hayati bir önem taşır. Kolosturum da üç tip immiglobin vardır. Bunlar Ig G, Ig A ve Ig M dir. Ig G kolosturumdaki immiglobinlerin % 80 ila 85'ini, Ig A % 8-10'unu, Ig M ise % 5-12 sini oluşturur. Bunlar sistemik enfeksşiyonlar ve hastalıklara karşı geniş bir koruma sağlar. Kolosturumda bulunan immiglobinlerin tipleri ana hayvanın maruz kaldığı hastalık etkenkeri ve ona uygulanan aşı tipleri ile belirlenir. Eğer bir sığır ne kadar &zîa türde hastabğa maruz kalırsa onun kolosturumunda nitelik olarak o kadar fazla antikor bulunur. Bu nedenle annesiyle aynı çiftlikte yetiştirilen bir buzağı hastalıklara karşı daha dirençlidir. Satın alman buzağılar ya da annesi satın alındıktan kısa süre sonra dünyaya gelen buzağılar ortamdaki hastalık etkenlerine karşı bağışık olmayabilirler.
0. 8 16 24
Kolosturumun ilk veriliş, zamanı (Saat)
Yeni doğmuş bir buzağının hastalıkllara direnci kolosturum kalitesi ve veriliş zamanlaması ile yakından ilişkilidir. Kolosturum zamanlaması, buzağı hastalıklara karşı yok denecek kadar bağışık biçimde dünyaya geldiğinden dolayı önemlidir. Buzağılar barsak duvarlarından kolosturumdaki antikorları absorbe ederler ( Pinositoz yoluyla absorbe ederler kolosturum mutlaka ilk 2 saat içinde verimelidir) ve bu antikorlarda kan dolaşım sisteminde sirkülasyona girerek buzağıyı hastalık ve enfeksiyonlara karşı korumaya çalışırlar. Absorbe edilen antikor sayısı doğrudan kolosturumun veriliş zamanı ile alakalıdır. Bağırsakların antikorları absorbe etme yeterliliği zamanla hızlı bir biçimde azalır ve doğumu izleyen 24 saatin sonunuda buzağının bağırsaklarından doğumun ilk saatlerinde absorbe edilen antikorların sadece % 11'i absorbe edilebilir. Buradanda anlaşılacağı gibi kolosturumun buzağıya veriliş vakti gecikirimemelidir. Kolotunımun verilişi geciktiği zaman bağırsaklarda üreyen hastalık yapıcı mikroorganizmalar kolosturumun yerine absorbe olarak buzağıları hastalandırabilirler.
Buzağılar hastallıklara ve enfeksiyonlara karşı çok az ya da hiç bağışık olmayan bir biçimde doğarlar. Böylece buzağının kolosturumla sağladığı bağışıklık onun hayatını devam ettirmesinde hayati bir önem taşır. Kolosturum da üç tip immiglobin vardır. Bunlar Ig G, Ig A ve Ig M dir. Ig G kolosturumdaki immiglobinlerin % 80 ila 85'ini, Ig A % 8-10'unu, Ig M ise % 5-12 sini oluşturur. Bunlar sistemik enfeksşiyonlar ve hastalıklara karşı geniş bir koruma sağlar. Kolosturumda bulunan immiglobinlerin tipleri ana hayvanın maruz kaldığı hastalık etkenkeri ve ona uygulanan aşı tipleri ile belirlenir. Eğer bir sığır ne kadar &zîa türde hastabğa maruz kalırsa onun kolosturumunda nitelik olarak o kadar fazla antikor bulunur. Bu nedenle annesiyle aynı çiftlikte yetiştirilen bir buzağı hastalıklara karşı daha dirençlidir. Satın alman buzağılar ya da annesi satın alındıktan kısa süre sonra dünyaya gelen buzağılar ortamdaki hastalık etkenlerine karşı bağışık olmayabilirler.
0. 8 16 24
Kolosturumun ilk veriliş, zamanı (Saat)
Yeni doğmuş bir buzağının hastalıkllara direnci kolosturum kalitesi ve veriliş zamanlaması ile yakından ilişkilidir. Kolosturum zamanlaması, buzağı hastalıklara karşı yok denecek kadar bağışık biçimde dünyaya geldiğinden dolayı önemlidir. Buzağılar barsak duvarlarından kolosturumdaki antikorları absorbe ederler ( Pinositoz yoluyla absorbe ederler kolosturum mutlaka ilk 2 saat içinde verimelidir) ve bu antikorlarda kan dolaşım sisteminde sirkülasyona girerek buzağıyı hastalık ve enfeksiyonlara karşı korumaya çalışırlar. Absorbe edilen antikor sayısı doğrudan kolosturumun veriliş zamanı ile alakalıdır. Bağırsakların antikorları absorbe etme yeterliliği zamanla hızlı bir biçimde azalır ve doğumu izleyen 24 saatin sonunuda buzağının bağırsaklarından doğumun ilk saatlerinde absorbe edilen antikorların sadece % 11'i absorbe edilebilir. Buradanda anlaşılacağı gibi kolosturumun buzağıya veriliş vakti gecikirimemelidir. Kolotunımun verilişi geciktiği zaman bağırsaklarda üreyen hastalık yapıcı mikroorganizmalar kolosturumun yerine absorbe olarak buzağıları hastalandırabilirler.
Kolosturumun mümkün olan en erken zamanda (ilk 2 saat içinde) verilmesi
durumunda buzağının almış olduğu immiglobinlerin %24' ü kana geçmektedir, (bkz. tablo 3) Buzağı 24 saatlik yaşa geldiğinde barsak duvarlarının gelişmesiyle immiglobinlerin emilim yüzdesi oldukça düşer. Kolosturum sadece bağırsaklardan emilerek buzağıyı korumaz, aynı zamanda barsak duvarlarında kaplayıcı bir görev alarak o bölgede mikroorgnizma üremelerine karşı da mücadele eder. Kolosturumun kalitesini hayvanın buzağılama yaşı ve hayvanın ırkıda büyük ölçüde etkiler.
Kolostummda kalite problemleri çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir;
a- Sığır 3-4 haftadan az kuruda kaldığında,
b- Sığır doğumdan önce sağıîdığmda,
c- Sığırın yaşının genç olması,
d- Sağımdan önce sğırm meme bölgesi ve meme bvaşlarının iyi temizlenmediğinde... Yukarıda sayıları sebeplerden dolayı kolostummda kalite düşüklüğü meydana gelmektedir.
Buzağılama sayışma göre kolosturumun immiglobin oranı
Buzağılama sayısı Antikor oranı %
İlk buzağısında 5.9
İkinci buzağısında 6.3
Üçüncü buzağısında 8.2
Dörtüncü ve sonraki buzağılarında 7.5
durumunda buzağının almış olduğu immiglobinlerin %24' ü kana geçmektedir, (bkz. tablo 3) Buzağı 24 saatlik yaşa geldiğinde barsak duvarlarının gelişmesiyle immiglobinlerin emilim yüzdesi oldukça düşer. Kolosturum sadece bağırsaklardan emilerek buzağıyı korumaz, aynı zamanda barsak duvarlarında kaplayıcı bir görev alarak o bölgede mikroorgnizma üremelerine karşı da mücadele eder. Kolosturumun kalitesini hayvanın buzağılama yaşı ve hayvanın ırkıda büyük ölçüde etkiler.
Kolostummda kalite problemleri çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir;
a- Sığır 3-4 haftadan az kuruda kaldığında,
b- Sığır doğumdan önce sağıîdığmda,
c- Sığırın yaşının genç olması,
d- Sağımdan önce sğırm meme bölgesi ve meme bvaşlarının iyi temizlenmediğinde... Yukarıda sayıları sebeplerden dolayı kolostummda kalite düşüklüğü meydana gelmektedir.
Buzağılama sayışma göre kolosturumun immiglobin oranı
Buzağılama sayısı Antikor oranı %
İlk buzağısında 5.9
İkinci buzağısında 6.3
Üçüncü buzağısında 8.2
Dörtüncü ve sonraki buzağılarında 7.5
Sığırların ırkına göre kolostrumlardaki antikor mikfarları
Sığınn Irkı Aniktor Oranı %
Ayrshire 8.1
Brown Swiss 8.6
Guernsey 6.3
Holştein 5.6
Jersey 9.0
Yorumlar
Yorum Gönder