Koyunlarda Apse Hastalığı

 

Koyunlarda apse hastalığı oluşmasında akla ilk gelen, her zaman, Kazeöz Lenfadenitis (CL, CLA) ya da koyun pseudotüberkülozu denen hastalıktır. Yetiştiriciler arasında çıban, cırtlak veya çatlak olarak bilinir. Etkeni Corynebacterium pseudotuberculosis (CPS) adı verilen bir bakteridir. Bakteri vücudun dışarıdan görülen lenf bezlerinde apse oluşturduğu gibi, dışarıdan görülmeyen lenf bezlerinde de apse oluşturur.

Çene altı, kasık, koltuk altı, boyun, meme üzeri ve kulak arkasındaki lenf yumrularında oluşan apseler dışarıdan görülebilir ve patlayıp açık hale gelerek dışarıya irin sızabilir. Halbuki akciğerlerin arasındaki lenf yumrusuna yerleştiğinde dışarıdan görülmez. Fakat hastalık yayılmaya devam eder.

Apse içindeki irin yeşilimsi sarı, peynirimsi kıvamdadır. Kalın bir kapsül içerisinde bulunur. Bu apselerin açılmasıyla yemlik kenarlarına bulaşan mikroorganizma sağlıklıları da hasta etmeye yeter. Diğer yandan akciğerlerin arasındaki lenf yumrularında apse varsa hava yoluyla da bulaşma olur. İrinin milyonlarca bakteri içerdiği ve bulaşmada çok önemli rol oynadığı bildirilmektedir.

Koyunlarda apse hastalığı öldürücü değildir. Ancak; mezbahalarda çok miktarda karkas kısmının atılmasına sebep olur. Büyük ekonomik kayıplara yol açar. Karkasın pazar potansiyelini yok edecek kadar yaygın olabilir. Koyunlarda “zayıf koyun sendromu” (Thin Ewe Sydrome) ile karşımıza çıkar.

Koyunlarda Apse Hastalığından Korunma ve Tedavi

Hastalığın ticari aşısı vardır. Sürü bazında tedavisi yoktur.

Tek tek yapılan tedaviler ise nüksederek başarısız olur. Hızla yayılan bir hastalıktır. Antibiyotiklere cevap vermez. Laboratuvarda gentamisin, tetrasiklin, ampicillin, penisillin ve linkomisine karşı duyarlı çıksa da vücutta antibiyotiklerin etkisi gayet sınırlıdır.

Bilim adamları çinko desteklerinin bağışıklık fonksiyonlarının uyarılması ve apse şekillenmesi esnasında bakteriyel artışın durdurulması ile yarar sağlayacağını bildirmişlerdir.

Koyunlarda Morel Hastalığı

Aynı şekilde, hemen hemen aynı belirtilerle görülen başka etkenler tarafından oluşturulan bir “Koyunlarda Apse hastalığı” da söz konusudur. Kazeöz Lenfadenitis ile birbirine karıştırılır. Hastalığa 1911 yılında ilk kez dikkat çeken bilim adamı M. G. MOREL ’in adı verilmiştir. Morel Hastalığı.

Fransız araştırmacı Morel Hastalığının etkeni olarak Staphylococcus aureus subspecies anaerobius ‘u göstermiştir. Kısa adı “Saan” olan etken bazen yanına başka mikroorganizmaları da alarak apse oluşturmaktadır.

Staphylococcus aureus subspecies anaerobius = Saan apseleri oluştururken yanına Trueperella pyogenes, Micrococcus, Pseudomonas, Klebsiella, E.coli ve Pasteurella multocida gibi hastalık yapıcı etkenleri de alır.

yazının devamı: https://vetrehberi.com/koyunlarda-apse-hastaligi/

Süt İneklerinde Verimliliği Etkileyen Dört Önemli Organ

 

Süt ineklerinde verimliliği etkileyen dört önemli organ vardır. Bu organların tek tek ya da topluca etkileri sonucu verimler ortaya çıkar. Şimdi bu organları sırasıyla inceleyelim.

Dört önemli organ ilki MEMELER

Memeler sütün üretildiği organlardır. İnekte biri birinden bağımsız 4 adet meme lobu bulunur. Süt meme dokusunda bulunan hücreler tarafından üretilir. 1 litre süt üretimi için memelerden 400 litre kanın geçmesi gerekir.

Sağlıklı memeler dışarıya kapalı oldukları için mikropsuzdur. Çünkü meme başlarında bulunan keratin tıkaç memelere mikrop girişini engeller. Sadece sağım sırasında meme başlarındaki tıkaç kalkarak sütün akışına izin verir. O nedenle memeye mikrop en fazla sağım sırasında bulaşır.

Sağımdan sonra meme başı yaklaşık yarım saat açık kalır. Eğer bu süre içerisinde ineklerin yatmaları engellenirse memelere mikrop bulaşmaz. İnekler sağımdan sonra yemliğe giderlerse bu yarım saatlik süreyi ayakta geçirmiş olurlar. Ayrıca, sağımdan sonra meme başları koruyucu bir sıvıya batırılır. Bu sıvı kuruyunca meme başlarında zar gibi bir tabaka oluşturur ve memeye mikrop girişini önler.

Sağım öncesi ve sonrası meme başlarının mikrop öldürücü sıvılara batırılması büyük önem taşır. Meme suyla yıkanmamalı, her lop ilk daldırmadan hemen sonra temiz bir bez ya da kağıt peçete ile temizlenmelidir. Sağımdan önce meme başındaki tüylerin hafif alevle yakılması mikropların tutunmasını önlemek açısından önemlidir.

İneklerin yattıkları yerlerin kuru ve temiz olması da mikrop bulaşmasını engeller. Islak ve pis altlıklarda bulunan mikroplar meme başındaki kıllara tutunurlar ve sağım sırasında meme dokusuna girerek mastitis denilen meme iltihabına yol açarlar. Mastitis bir süt sığırcılığı işletmesinin en önemli sorunudur. İşletmelerde ya hiç bulunmaması ya da çok seyrek olarak görülmesi arzu edilir. Bunun için de sağım makinelerinin ve sağımcıların el hijyenine dikkat etmek, ineklerin kuru ve temiz ortamlarda barınmasını sağlamak ve sağımdan sonra inekleri en az yarım saat ayakta tutmak çok önemlidir. İnekleri mastitisten korumak için kuru dönem de meme içi ilaç uygulaması ve aşı tavsiye edilir.

Rahim (Uterus)

Rahim inekte yavrunun geliştiği, kızgınlığın oluşmasını sağlayan hormonun salgılandığı önemli bir organdır. Rahim hastalıklarında gebelik, doğum ve dolayısıyla işletmenin geleceği olan buzağı oluşmaz. İnek doğum yapmayınca da süt üretimi durur. Yani iki yönlü bir zarar söz konusudur. Onun için rahimi hastalandırmamak gerekir.

Rahim korunaklı bir organdır. Rahim ağzı sadece kızgınlık ve doğum sırasında açılır. Rahimi hastalandırmamak için bu iki dönemde çok dikkatli olmak gerekir. Çiftleşme ya da tohumlama ile sonuçlanmayan bir kızgınlıkta rahime mikrop kolay kolay bulaşmaz. Ancak kızgınlıkta boğa ile çiftleşen ineklerin rahmine boğadan mikrop bulaşır. Kızgınlıktaki tohumlamada ise tohumlamacının aletlerinin temiz olmaması mikrop bulaşmasına neden olur. Rahime mikrop bulaşmasının en birinci yolu doğum sırasında yapılan zamansız ve gereksiz müdahalelerdir. Kimi yetiştiriciler yavru suları akan ve ayakları ile burnu görünen buzağıyı hemen çekip çıkarmak isterler. Bu son derece yanlış bir tutumdur. Doğru olan doğumun başlamasından itibaren en az bir saat ineğin kendi kendine doğum yapmasını beklemektir. Ancak bundan sonra da doğurmazsa bir veteriner hekime başvurulmalıdır.

Bazı mikrobik hastalıklar rahimi hastalandırarak ineğin döl tutmasını engeller. Bu hastalıkların başında yavru atmaya neden olan brusella gelir. Bruselladan korunmanın yolu doğal aşım yerine sun’i tohumlama kullanmak ve inekleri koruyucu olarak aşılatmaktır.

yazının devamı için tıklayın: https://vetrehberi.com/sut-ineklerinde-verimliligi-etkileyen-dort-onemli-organ/

Hücrenin Tarihsel Seyri

Hücrenin tarihsel seyri, hücreler ile ilgili ilk çalışmalar İngiliz doğa bilimci Robert Hooke tarafından 1665 yılında yapılmıştır. Robert Hooke uzun tüp içerisine kurduğu merceklerle basit bir mikroskop yaparak, şişe mantarından aldığı ince kesitleri bu mikroskop altında incelemiş ve küçük odacıklar görmüş bu odacıklara ise Cellula (Hücre) adını vermiştir. Hooke tarafından görülen bu hücreler cansız hücrelerdi. Sonraki yıllarda Leeuwnhoek kendi yaptığı mikroskopta kirli sularda hareketli mikroorganizmalar gördü.

Robert Hooke hücreyi keşfinden yaklaşık 200 yıl kadar sonra Brawn (1831) bitki hücresinde çekirdeği buldu. Mattihas Schleiden ve Theodor Schwan 1838-1839 yıllarında yaptıkları mikroskobik incelemelerde bitki ve hayvan hücrelerini gördüler ve hücre içindeki yapıya ‘Plazma’ adını verdiler. Alman botanikçi Mattihas Schleiden ve Alman zoolog Theodor Schwan bitki ve hayvan hücrelerindeki bu gözlemlerinden yola çıkarak bütün canlıların hücrelerden meydana geldiklerini ileri sürmüş ve ilk kez bir hücre teorisi ortaya atmışlardır. Bilim tarihi yazarları hücre teorisinin kurucusu olarak bu iki bilim adamını birlikte gösterirler. Teori tam ifadesi ile şöyledir: “Hücreler organizmalardır; hem hayvanlar, hem bitkiler bu organizmaların belirli kanunlar altında bir arada toplanması ile teşekkül eder”. 1858 yılında Rudolf Virchow yeni hücrelerin var olan hücrelerin bölünmesiyle oluştuğunu söyleyerek 3 temel prensip ortaya koyması ile hücre teorisi bugünkü şeklini almıştır.

Hücrenin Tarihsel Seyri ‘nde Prensipler;

1. Bütün canlılar bir veya birçok hücreden meydana gelmiştir.
2. Hücreler, canlıların en temel yapısal ve fonksiyonel birimidir.
3. Hücreler, kendilerinden önceki hücrelerin bölünmesiyle medya gelirler.

Sitoloji ile Biyokimya ‘yı birleştiren ilk çalışmalar

yazının devamı için tıklayın: https://vetrehberi.com/hucrenin-tarihsel-seyri/

Köpeklerde Mastitis Enfeksiyonu ve Agalactia

 

Köpeklerde mastitis meme bezlerinin bakteriyel enfeksiyonu sonucunda laktasyon da bulunan köpeklerde şekillenebilir. Mastitisin olası sebepleri, hematogen yayılma şeklinde olabileceği gibi, travma veya hijyenik koşulların kötü olması sonucunda da görülebilir. Meme yangılarında sıklıkla E. coli, Staph. aureus ve R-hemolotik streptokoklar rol oynar. Hafif klinik seyri yanısıra, şiddetli seyreden olgular da görülebilir. Hafif olgularda hasta memeler sert, büyümüş, ağrılıdır ve genellikle galactostazis şekillenir.

Köpeklerde Mastitis Tanısı Nasıl Yapılmalıdır?

Sitolojik muayene için süt örnekleri alınarak, bir lam üzerinde hazırlanan preparatlar Gram boyası ile boyanabilir. Işık mikroskobunda incelenen preparatlar da dejenere olmuş nötrofiller, intrasellüler bakteriler ve makrofajlar izlenebilir. Sağaltımı yönlendirmek üzere süt örnekleri memelerden çekilerek veya steril bir enjektörle meme bezinden aspire edilerek alınabilir ve mikrobiyolojik kültürü yapılabilir. Ancak akut olgularda kültür sonucu beklenmeden hemen sağaltıma başlanmalıdır.

Mastitisin Tedavisi

Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.

Sağaltım amacıyla, kandan memeye kolay geçebilen trimethoprim-sulfa, eritromisin, linkomisin, klindamisin, ampisillin, sefalosporinler, oksasillin, kanamisin ve kloramfenikol gibi antibiyotikler kullanılabilir. Köpeklerde genel hastalık belirtileri fazla değil ise

yazının devamı için tıklayın: https://vetrehberi.com/kopeklerde-mastitis-enfeksiyonu-ve-agalactia/

Köpeklerde Lyme Disease (Borreliosis)

Köpeklerde Lyme veya borreliosis hastalığı dünyadaki en yaygın keneyle bulaşan hastalıklardan biri olduğu bilinmektedir. Borreliosis kenelerle nakledilen Borrelia Burgdorfi isimli spiroketin neden olduğu bir hastalıktır. Kuzey Amerika, Avusturalya ve Avrupada görülen bu hastalığa Türkiye’de rastlandığı hakkında bir bilgi yoktur.

B. Burgdorfi, Borrelia familyasını büyüme özelliklerini gösteren ve çok sayıda flgella ihtiva eden bir spirokettir. B. Burgdorfi kenelerle hayvanlara ve insanlara nakledilir. Hastalığın başlıca vektörü Ixodes Dammini (Geyik Kenesi) isimli kenedir. l. Pacificus, I. Scapularis, I. Ricinus Iyme hastalığını nakleden diğer önemli kenelerdir. Hastalık direkt olarak bulaşmaz. Köpek üzerindeki kenelerin diğer köpeklere gelip deri üzerinde beslenmeleri ile indirekt olarak bulaşır.

Köpeklerde Lyme Hastalığının Klinik Belirtileri

Ani bir topallık ile başlar. Bir veya birkaç eklemde artiritis tablosu görülür. Eklemler şiş ve ağrılıdır. Palpasyonda ısı artışı hissedilir. TopalIıklar bir kaç günde kaybolur. Fakat bazı olaylarda tekrar nükseder. Genellikle karpal eklemler yangılanmakla beraber falankslar arası, omuz, dirsek, tarsal ve diz eklemleri de yangılaşır. Bazı olaylarda beden ısısında da bir artış görülebilir (39.5 °C) Radyolojik muayenelerde bazı olaylarda eklemler normal gözükür. Eklem sıvısından yapılan frotilerde çok sayıda değişik şekilli çekirdekli Iökositlere rastlanır.

Lyme hastalığı ile ilişkili diğer semptomlar maddeler halinde;

• Kemerli sırt ile sert yürüyüş
• Dokunmaya duyarlı
• Nefes almada güçlük
• Eklem iltihabına ateş, iştahsızlık ve depresyon eşlik edebilir.
• Enfekte olan kene ısırığının bulunduğu yere yakın yüzeysel lenf düğümleri şişmiş olabilir
• Kalp anormallikleri rapor edilir, ancak nadirdir; tam kalp bloğu içerirler
• Sinir sistemi komplikasyonları (nadir)

Tanı ve Teşhis

yazının devamı için tıklayın: https://vetrehberi.com/kopeklerde-lyme-disease-borreliosis/

Yavrularda Eklem Yangıları (Arthritis)

Yavrularda eklem yangıları, yeni doğan kuzu, oğlak ve buzağılarda eklem yangıları hayvancılık işletmelerinin önemli sorunları arasındadır.

Eklem yangıları (Arthritis) birçok eklemde (Polyarthritis) veya tek bir eklem de olabilir. Ön ayak eklemlerinde (Carpal) daha çok ortaya çıkar. Arthritis eklem ve çevresinde şişlik, ağrı, hayvanlarda topallık şeklinde kendini belli eder. Özellikle küçükbaşlarda “cılız” kalmaya ve ileri durumlarda ise ölüme yol açar.

Çiftliklerde ‘’hayvan refahı’’ sorunu olarak algılanan arthritis ya kan yoluyla ya da doğrudan eklem travması yoluyla oluşur. Kan yoluyla oluşması göbek kordonundan giren mikroorganizmaların kana karışarak eklemlere gitmesi sonucunda meydana gelir.

Arthritis ’e (eklem yangıları) yol açan mikroorganizmaların başında E. coli gelir. Bazen E. coli dışındaki mikroplar da eklem yangılarında rol oynarlar. Pasteurella multocida, Pasteurella haemolytica, Mycoplasma bovis, streptokoklar, stafilokokkus aureus, Trueperella pyogenes, Erysipelothrix rhusiopathiae (Erizipel) ve Chlamydophila pecorum da işin içine girerler.

Arthritis küçükbaş ve büyükbaş çiftliklerinde önemli kayıplara yol açar. Septik arthritis bu tip işletmelerde genellikle ilk 8 hafta içerisinde görülür. Çoğunlukla ilerlemeye yatkın, geri dönüşümsüz bir hastalıktır. Tedavisi zordur. Uğraştırıcıdır. Pahalıdır. Tedavi girişimleri genel olarak başarısızlıkla sonuçlanır.

Tedavide antibiyotikler, ağrı kesici ve yangı gidericiler (antiinflamatuar ilaçlar) kullanılır.

yazının devamı: https://vetrehberi.com/yavrularda-eklem-yangilari-arthritis/

Kedi ve Köpeklerde Ağrılı Hastalık Pankreatitis

 

Kedi ve Köpeklerde ağrılı hastalık Pankreatitis, Pankreas bezinin yangısı olan pankreatitis akut ya da kronik formda seyreden yaşamı tehdit eden bir hastalıktır. Organ kendini sindirmeye başlar ve kedi, köpekler ciddi şekilde ağrı çekerler.

• İlk sırada obazite / yağlı diyetler yer almaktadır.
• Pankreas kanalı tıkanıklıkları
• Bazı ilaçlar
• Anestezi sonrası şekillenebilir
• Duodenal reflu
• Organın işemisi
• Ciddi yangılı hastalıklar (FIP ,FIV vb)
• Organın biyopsi gibi cerrahi işlemlerde travmaya uğraması
• Bazı hormonel bozukluklar: hiperkalsemi , hipertroidzm, hiperadrenokortizim, pankreatititse yol açar. Bazı pankreatit ise idiopatiktir yani neden olan etken bilinmez

Pankreatitis Klinik Bulgular

Köpeklerin büyük bir kısmında kusma ve ciddi abdomınal ağrılar vardır. Bunun yanında anoreksi, dehidre, zayıflama diğer bulgulardır. Kedi de belirtilerin başında iştahsızlık ile zayıflama gelir.

Pankreatitte toplu organ hasarı şekillenir nedeni ise serbest kalan enzimlerin çevre organlara zarar vermesinden kaynaklanır. Hastalığın mekanızmasın da enzimler pankreasın içinde erken dönemde etkinleşerek kendini yani organı sindirmeye başlar ve yangı şekillenir. Bunun sonucu serbest kalan yangı mediatörleri vücuda yayılır ve damarların genişlemesine (vazodilatasyon) neden olur.

Damardan sıvı kaybına böylece hipovolemiye ve asitese meydana gelir.

yazının devamı: https://vetrehberi.com/kedi-ve-kopeklerde-agrili-hastalik-pankreatitis/

Covid-19 Pandemisi

Covid-19 Pandemisi, insanlık tarihine bakıldığı zaman milyonlarca insanın ölümüne sebep olan İspanyol Gribi, Kolera, Veba vb. salgın hastalıklar uzun süren mücadeleler gerektiren krizler doğurmuştur. Bu salgınların çoğu birkaç yıl içerisinde kaybolurken, bazıları on yıllarca devam etmişlerdir.

Aralık 2019’da Çin’in Hubei eyaletine bağlı Wuhan şehrinde nedeni açıklanamayan solunum yolu enfeksiyonu vakaları tespit edilmiş olup bu enfeksiyonun değişen şiddetlerde pnömoniye sebep olduğu bildirilmiştir. 7 Ocak 2020 ’de etken daha önce insanlarda görülmeyen yeni tip Koronavirüs olduğu tespit edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü 12 Şubat 2020 ‘de yakın temas ile insandan insana bulaşan ve Koronavirüs ’ün neden olduğu bu hastalığa COVID-19 (SAR-CoV-2) adını vermiştir. COVID-19 hastalığının ilk vakaların da Wuhan ’ın Huanan deniz ürünleri toptan satış pazarına doğrudan maruz kalma ile bağlantılı olduğu, bu yüzden hayvandan insana bulaş ana mekanizma olduğu varsayılmış olsa da sonraki vakaların hayvan teması olmaması sebebiyle insandan insana bulaştığı sonucuna varılmıştır.

Covid-19 Pandemisi Virüsün Özellikleri

Koronavirüsler, tek zincirli, pozitif sarmallı, yüzeylerinde çubuksu uzantıları olan zarflı RNA virüsleridir. Bunlar genellikle yetişkinlerde solunum yolu enfeksiyonlarına yol açan patojenler olarak bilinirler. COVID-19 kısa sürede tüm dünyaya yayılmış ve 6 ayın sonunda ise dünyada 10 milyonu aşkın hasta sayısına ulaşmıştır. Ülkemizde ilk vakanın açıklandığı 10 Mart 2020 tarihinden 1 gün sonra 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (WHO) pandemi ilan etmiştir.

Pandemi Nedir?

Pandemi; birden fazla ülkede ya da kıtada çok geniş bir alanda yayılım gösteren salgın hastalıklara verilen genel isimdir. Bir hastalığın Pandemi olarak ilan edilebilmesi için Dünya Sağlık Örgütü (WHO) üç kıstas belirlemiştir.

Bunlar;

yazının devamı; https://vetrehberi.com/covid-19-pandemisi/

Kedilerde Mastitis ve Agalactia

Kedilerde mastitis meme bezlerinin bakteriyel enfeksiyonu sonucunda laktasyon da bulunan kedilerde şekillenebilir. Mastitisin olası sebepleri, hematogen yayılma şeklinde olabileceği gibi, travma veya hijyenik koşulların kötü olması sonucunda da görülebilir. Meme yangılarında sıklıkla E. coli, Staph. aureus ve R-hemolotik streptokoklar rol oynar. Hafif klinik seyri yanısıra, şiddetli seyreden olgular da görülebilir. Hafif olgularda hasta memeler sert, büyümüş, ağrılıdır ve genellikle galactostazis şekillenir.

Kedilerde Mastitis Tanısı Nasıl Yapılmalıdır?

Sitolojik muayene için süt örnekleri alınarak, bir lam üzerinde hazırlanan preparatlar Gram boyası ile boyanabilir. Işık mikroskobunda incelenen preparatlar da dejenere olmuş nötrofiller, intrasellüler bakteriler ve makrofajlar izlenebilir. Sağaltımı yönlendirmek üzere süt örnekleri memelerden çekilerek veya steril bir enjektörle meme bezinden aspire edilerek alınabilir ve mikrobiyolojik kültürü yapılabilir. Ancak akut olgularda kültür sonucu beklenmeden hemen sağaltıma başlanmalıdır.

Mastitisin Tedavisi

Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.

Sağaltım amacıyla, kandan memeye kolay geçebilen trimethoprim-sulfa,

yazının devamı: https://vetrehberi.com/kedilerde-mastitis-ve-agalactia/